Στη σημερινή κοινωνία το προσδόκιμο ηλικίας έχει αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται συνεχώς και υπολογίζεται πως το 2050 ο αριθμός των ηλικιωμένων θα αγγίξει τα 2 δισεκατομμύρια παγκοσμίως.
Η Τρίτη Ηλικία θεωρείται μια περίοδος αποχωρισμών. Οι ηλικιωμένοι συχνά χάνουν συζύγους, συντρόφους, φίλους, συγγενείς ή ακόμη και την υγεία, την εργασία και τις κοινωνικές επαφές τους. Και ενώ είναι πιθανό μέχρι σήμερα το άτομο να μπορούσε να προσαρμοστεί σε αυτές τις απώλειες, τώρα πια δυσκολεύεται να τις διαχειριστεί. Ως αποτέλεσμα, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων οδηγείται σε κατάθλιψη και διαταραχές άγχους.
Η κατάθλιψη θεωρείται γενικά ως η πιο κοινή ψυχιατρική διαταραχή στα άτομα Τρίτης ηλικίας και συχνά συνυπάρχει με το άγχος. Είναι μια παθολογική κατάσταση που δε χαρακτηρίζει μόνο το γήρας. Χαρακτηρίζεται από «πεσμένη διάθεση» ή χάσιμο του ενδιαφέροντος και της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες. Ωστόσο, μπορεί να μην εκδηλωθεί στους ηλικιωμένους με τον ίδιο τρόπο που εμφανίζεται στους νεότερους.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της κατάθλιψης στην Τρίτη Ηλικία είναι:
- η θλίψη
- η απογοήτευση
- η απόσυρση από τις καθημερινές συνήθειες/ δραστηριότητες
- η απάθεια
- η πτώση της διάθεσης
- η αλλαγή των συνηθειών του ύπνου και της διατροφής (αϋπνίες ή υπνηλία, απώλεια όρεξης)
- η απαισιοδοξία
- οι ενοχές
- η αίσθηση αβοηθησίας
Η πιο συνηθισμένη θεραπεία σε αυτή την ηλικιακή ομάδα είναι η φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, έχουν αποδειχθεί και τα οφέλη της ψυχοθεραπείας σε ηλικιωμένους με κατάθλιψη ή/και άγχος.Μέσω της ψυχοθεραπείας (συγκεκριμένα της Γνωστικής-Συμπεριφορικής προσέγγισης) οι ηλικιωμένοι βοηθιούνται, ώστε να αναπτύξουν εναλλακτικό τρόπο σκέψης όσον αφορά στον εαυτό τους και στην ικανότητα τους να αντιμετωπίσουν αγχογόνες για τους ίδιους συνθήκες και καταστάσεις. Ακόμη, η ΓΣ προσέγγιση χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τον ηλικιωμένο να αναπτύξει μια λιγότερο αρνητική οπτική για τη ζωή, να επικεντρωθεί στην αξία του και τα επιτεύγματά του, ώστε να αποκτήσει και πάλι αίσθηση ελέγχου του εαυτού του δίνοντας ξανά νόημα στη ζωή του.
Η Τρίτη ηλικία αποτελεί μια πρόκληση! Αρκετοί ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν ασθένειες που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και, κατ’ επέκταση, την ανεξαρτησία τους και την ποιότητα της ζωής τους. Παρ’ όλα αυτά ο ηλικιωμένος έχει την ικανότητα να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της ζωή του. Εξάλλου, σε κάθε ηλικία το άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει ως πρόκληση τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει. Ο στόχος της θεραπείας προσανατολίζεται στην καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής του ηλικιωμένου και στη διατήρηση της αυτονομίας, ώστε να έχει τη δυνατότητα του ελέγχου στη ζωή του και στη λήψη αποφάσεων που τον αφορούν.
