Ακούγοντας λέξεις όπως «εθισμός» ή «εξάρτηση», ίσως το μυαλό ορισμένων να πηγαίνει αποκλειστικά σε ψυχοτρόπες ουσίες ή να δημιουργεί εικόνες νεαρών ναρκομανών και μεθυσμένων ανθρώπων που τρεκλίζουν.

Ωστόσο, ο εθισμός είναι ένα φαινόμενο πολύ πιο ευρύ, με περισσότερες προεκτάσεις και έχει άμεση σχέση με την ανθρώπινη φύση και κυρίως τα τραύματα, τα αδιέξοδα και τις ακάλυπτες ανάγκες της.

Η εξάρτηση αφορά στην πολύ έντονη επιθυμία να επαναλάβει κανείς μία ορισμένη συμπεριφορά, προκειμένου να νιώσει καλά. Ίσως, λοιπόν, το όριο που χωρίζει την απλή, ευχάριστη συνήθεια από εκείνη που οδηγεί στον εθισμό, να είναι το ότι η δεύτερη εμφανίζεται σαν απάντηση σε μία ορισμένη συναισθηματική κατάσταση έντασης. Όταν η απάντηση αυτή καθιστά το άτομο δυσλειτουργικό και η επανάληψή της είναι πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας του, τότε το άτομο αυτό είναι εξαρτημένο.

Συγκεκριμένα, ο εθισμός στο διαδίκτυο, αποτελεί ένα σχετικά καινούριο φαινόμενο της σύγχρονης κοινωνίας, της οποίας αναπόσπαστο και εξαιρετικά χρήσιμο κομμάτι αποτελεί η τεχνολογία. Ωστόσο, η εξάρτηση από το διαδίκτυο χαρακτηρίζεται από προβληματική χρήση τουinternetκαι προκαλεί την επανάληψη συμπεριφορών, οι οποίες στοιχίζουν στο άτομο υπερβολικά πολύ χρόνο και του στερούν την ενέργεια να ασχοληθεί με άλλες σημαντικές πτυχές της ζωής του, όπως τις κοινωνικές σχέσεις, την εργασία, ακόμα και την υγεία του.

Ο εθισμός στους ενήλικες

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αυτού του είδους την εξάρτηση και τη δικαιολογούν με τη σκέψη ότι τοinternetαποτελεί απλά ένα μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας, που το χρησιμοποιούν σχεδόν όλοι. Λειτουργεί σαν απόδραση από την πραγματικότητα και τους παρέχει ασφάλεια, οικειότητα και ανωνυμία. Καταλήγουν να αφιερώνουν υπερβολικό χρόνο στη δραστηριότητα αυτή,μπορεί να λένε ψέματα για το χρόνο που πέρασαν στο διαδίκτυο, να αρνούνται ότι έχουν πρόβλημα, ακόμα και να θυμώνουν με όσους υποστηρίζουν το αντίθετο.

«Ανήλικος» εθισμός και προειδοποιητικά σημάδια

Τα παιδιά και οι έφηβοι σχετικά εύκολα μπορεί να καταλήξουν να ασχολούνται πολλές ώρες την ημέρα με διαδικτυακές δραστηριότητες, όπως onlinegames, chatrooms κτλ. 

Κάποια από τα συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς είναι όταν:

1.     Το παιδί ασχολείται συνεχώς με το διαδίκτυο ή με δραστηριότητες σχετικές με αυτό, παραμελώντας συχνά τις υποχρεώσεις του στο σπίτι και στο σχολείο.

2.     Το παιδί ξεχνιέται συχνά στον υπολογιστή και δεν έχει συναίσθηση του χρόνου που αναλώνει σε αυτόν.

3.     Προτιμά τα παιχνίδια στο διαδίκτυο, από το να συναντά φίλους του, με αποτέλεσμα να απομονώνεται.

4.     Πέφτει η απόδοση του στο σχολείο.

5.     Το διαδίκτυο το απασχολεί ακόμα και την ώρα που τρώει ή την ώρα που διαβάζει.

6.     Αντιδρά πολύ νευρικά θυμωμένα ή επιθετικά όταν κάποιος το διακόπτει από το παιχνίδι ή από τη συζήτηση που είχε online.

7.     Ξενυχτά συχνά για να μένει συνδεδεμένος / συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, λέγοντας συχνά «θα παίξω μόνο ένα λεπτό ακόμη».

8.     Παρουσιάζειάγχος, ανησυχία, εξάρσεις θυμού ή καταθλιπτική συμπεριφορά, όταν δεν βρίσκεται στο διαδίκτυο.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

• Να ωθούν τα παιδιά σε σημαντικές για την ανάπτυξή τους κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες και να καθιερώνουν οικογενειακές δραστηριότητες που δεν εμπεριέχουν τη χρήση υπολογιστή και διαδικτύου.
• Να τοποθετήσουν τον υπολογιστή σε δωμάτιο κοινής χρήσης από την οικογένεια και όχι στο δωμάτιο των παιδιών.
• Να εγκαταστήσουν προγράμματα ελέγχου της πρόσβασης σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες αλλά και του χρόνου παραμονής στον ιστό. Ωστόσο, καλό είναι να επιτρέπουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο, γιατί συχνά ο αποκλεισμός οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ο σωστός έλεγχος και όχι η απόρριψη του διαδικτύου.
• Να σκεφτούν και τη δική τους διαδικτυακή συμπεριφορά, καθώς αποτελούν τα κατεξοχήν πρότυπα για τα παιδιά και τους εφήβους τους.

Το πιο ουσιαστικό, όμως, είναι να στέκονται με αγάπη και ψυχραιμία δίπλα στα παιδιά τους και να αναζητήσουν τη συμβουλή ή την παρέμβαση ενός ειδικού, εφόσον χρειαστεί.